จานนี้เปลี่ยนชีวิต วัฒนธรรมกินได้ ปลุกพลังชุมชน | คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน EP.105

 


"คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" นำเสนอเรื่องราวของ เชฟตูน เฉลิมพล เลาหสกุล  ผู้พลิกผันจากนักการเงินในตลาดหลักทรัพย์ สู่เชฟผู้สร้างสรรค์อาหารจากวัตถุดิบท้องถิ่น ด้วยแนวคิดที่ว่า "อาหารคือวัฒนธรรมที่กินได้"

จากตัวเลขสู่จานอาหาร จุดเริ่มต้นที่ไม่ธรรมดาของเชฟตูน

เชฟตูนเล่าถึงจุดเปลี่ยนในชีวิตที่รู้สึกเบื่อหน่ายกับการทำงานในระบบที่จำเจ ไร้สมดุล และสังคมที่ห่างเหิน ความฝันเล็กๆ ในการเปิดร้านอาหารที่ไม่เหมือนใครเกิดขึ้นจากความต้องการที่จะใช้ชีวิตที่มีความหมายมากขึ้น การเดินทางและสัมผัสวัฒนธรรมอาหารในที่ต่างๆ จุดประกายให้เขามุ่งมั่นที่จะสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ โดยไม่ได้เรียนทำอาหารมาโดยตรง

วิกฤตสร้างโอกาส : ร้านอาหาร Calida และแนวคิด Chef's Table

ช่วงโควิด-19 คือบททดสอบครั้งสำคัญสำหรับร้านอาหาร 
Calida ที่เพิ่งเริ่มต้น เชฟตูนมองเห็นโอกาสจากสถานการณ์ที่ผู้คนไม่สามารถเดินทางได้ เขาจึงปรับแนวคิดร้านมาเป็น Chef's Table ที่เน้นความเป็นส่วนตัวและตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้าโดยตรง ด้วยการรับฟัง feedback และพัฒนาเมนูอย่างต่อเนื่อง จากร้านอาหารธรรมดาที่เน้นเมนูแปลกใหม่ กลายมาเป็นร้านที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว จนเป็นที่รู้จักและมีลูกค้าจองเต็ม

แพลตฟอร์มเชื่อมโยงชุมชน : ยกระดับวัตถุดิบท้องถิ่น

เชฟตูนให้ความสำคัญกับ วัตถุดิบท้องถิ่น เพราะเล็งเห็นถึงปัญหาการเข้าถึงแหล่งวัตถุดิบคุณภาพสูง เขาจึงพัฒนา แพลตฟอร์ม ขึ้นมาเพื่อเชื่อมโยงชาวประมงและเกษตรกรกับผู้ประกอบการและผู้บริโภค แพลตฟอร์มนี้เกิดจากการลงพื้นที่คลุกคลีกับชาวบ้าน ศึกษาฤดูกาลการจับปลา การเก็บหอย และวิธีการที่ยั่งยืน เพื่อให้ได้วัตถุดิบที่ดีที่สุด โดยไม่กระทบต่อสมดุลธรรมชาติ

วัตถุดิบที่ผ่านการคัดสรรโดยเชฟตูนจะถูกส่งต่อไปยังเชฟเก่งๆ ทั่วประเทศ และที่สำคัญคือเปิดโอกาสให้คนทั่วไปสามารถเข้าถึงวัตถุดิบคุณภาพสูงเหล่านี้ได้ ไม่จำเป็นต้องเป็นเชฟหรือร้านอาหารใหญ่ๆ ก็สามารถนำวัตถุดิบพรีเมียมไปรังสรรค์เมนูที่บ้านได้ นับเป็นการสร้าง ทางเลือก ให้กับผู้บริโภค และเปิดโอกาสให้เกิดเชฟหน้าใหม่ที่ใส่ใจในวัตถุดิบจาก "หลังครัว" ของตัวเอง

อิเคจิเมะ (Ikejime) : การเคารพวัตถุดิบและการสร้างคุณค่าให้ชีวิต

เชฟตูนเป็นวิทยากรด้าน 
อิเคจิเมะ (Ikejime) ซึ่งเป็นการจัดการปลาให้จากไปอย่างสงบ ไม่ทรมาน เพื่อรักษาคุณภาพของเนื้อปลาให้ดีที่สุด แนวคิดนี้สะท้อนถึงการ เคารพวัตถุดิบ และให้เกียรติกับชีวิตของสัตว์ทะเล การทรมานสัตว์จะทำให้ปลาหลั่งสารที่ส่งผลเสียต่อเนื้อและสุขภาพของผู้บริโภค เชฟตูนเลือกใช้วิธี ตกปลาแบบ Line Course ซึ่งเป็นการจับปลาที่ไม่ทำลายทรัพยากรและช่วยให้ปลามีการต่อสู้ตามธรรมชาติ ทำให้เนื้อปลาไม่เครียดและมีคุณภาพดีเยี่ยม การจัดการวัตถุดิบอย่างพิถีพิถันตั้งแต่ต้นทางจนถึงมือผู้บริโภค คือหัวใจสำคัญที่เชฟตูนยึดถือ



บทเรียนจากเวทีแข่งขันและข้อคิดถึงคนรุ่นใหม่

เชฟตูนมองเวทีการแข่งขันเป็นโอกาสในการ เรียนรู้ แลกเปลี่ยนองค์ความรู้ และสร้างเครือข่าย กับเชฟรุ่นใหม่ๆ เพื่อเผยแพร่องค์ความรู้จากท้องถิ่นสู่ส่วนกลาง เขามองว่าภาคใต้มีทรัพยากรและวัฒนธรรมอาหารที่น่าสนใจมากมาย และอยากให้คนรุ่นใหม่หันกลับมามองบ้านเกิดของตนเอง

ข้อคิดที่เชฟตูนฝากถึงคนรุ่นใหม่ที่สนใจสายอาหารคือ การ เคารพวัตถุดิบ และ วัฒนธรรมบ้านเกิด การนำอัตลักษณ์ท้องถิ่นมาใช้และยกระดับให้มีคุณภาพ จะสร้างคุณค่าและอาชีพที่ยั่งยืนได้ อาหารไม่ใช่แค่การประทังชีวิต แต่คือวัฒนธรรม การส่งต่อเรื่องราวดีๆ และการสร้างความเชื่อใจ ซึ่งต้องใช้ความทุ่มเทและใส่ใจ

Calida : พื้นที่แห่งการเรียนรู้และแรงบันดาลใจ

คุณสิริน ชีพชัยอิสสระ ผู้เยี่ยมชมร้าน 
Calida บรรยายถึงบรรยากาศของร้านที่สะท้อนแนวคิดและเส้นทางการพัฒนาของเชฟตูน ร้านเปรียบเสมือน "ห้องแล็บ" ที่เปิดให้ลูกค้าได้สัมผัสเรื่องราวและที่มาของอาหารในแต่ละจาน รวมถึงกระบวนการจัดการวัตถุดิบอย่างละเอียด

เชฟตูนเปิดบ้านต้อนรับนักศึกษาและผู้สนใจทั่วไปให้เข้ามาเวิร์กช็อปและเรียนรู้ เพื่อเป็นแรงบันดาลใจให้คนรุ่นใหม่ค้นพบศักยภาพของตนเองจากทรัพยากรท้องถิ่น ไม่จำเป็นต้องเป็นเชฟก็ได้ แต่อาจสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ชุมชนอื่นๆ ที่มีคุณค่าและเป็นสากลได้ การมาที่ร้าน 
Calida จึงเป็นมากกว่าการทานอาหาร แต่เป็นการซึมซับวัฒนธรรมและชีวิตของผู้คนเบื้องหลังจานอาหารนั้นๆ

จานนี้เปลี่ยนชีวิต วัฒนธรรมกินได้ ปลุกพลังชุมชน | สวท.ภาคกลาง AM 1467 KHz.

เรื่องราวของเชฟตูนแสดงให้เห็นถึงพลังของการสร้างสรรค์จากท้องถิ่น การผสมผสานภูมิปัญญาไทยเข้ากับแนวคิดสมัยใหม่ เพื่อสร้าง คุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน ผ่านเรื่องราวของอาหารและวัตถุดิบ

คุณคิดว่าแนวคิด "การเคารพวัตถุดิบ" ของเชฟตูนสามารถนำไปปรับใช้กับอุตสาหกรรมอาหารอื่นๆ ในประเทศไทยได้อย่างไรบ้าง? ครับ...

ครูพี่ลี ดลรวี ภัทรกุลพิมล
โปรดิวเซอร์ รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน รายการที่จะนำคุณไปสัมผัสกับ อัตลักษณ์ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง และแนวคิดดีๆ จากบุคคลต้นแบบ ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อเป็นพลังสรรค์สร้าง คุณภาพชีวิตทีดี อย่างยั่งยืน

  • ออกอากาศทาง สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. และ
  • ออกอากาศทางช่องทาง Live Streaming ผ่าน Facebook Live "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. และ
  • สามารถมารับชมย้อนหลังผ่านทาง Youtube ช่อง "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ได้อีกช่องทางหนึ่ง...

เพจ & Youtube : รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

เกี่ยวกับเรา : รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" พวกเราคือใคร?

ป.ล. หากบทความนี้มีประโยชน์ ฝากช่วยกันแชร์ บทความนี้ส่งต่อๆ ออกไปสู่กลุ่มผู้คนวงกว้างให้ได้รับคุณประโยชน์... แบ่งปันความรู้ดีๆ กันนะครับ หนึ่งความรู้ หนึ่งความคิดดีๆ อาจจะเปลี่ยน ช่วยเหลือ ผู้คน และสังคมได้นะครับ และที่สำคัญสิ่งเล็กๆ ที่ท่านทำในวันนี้สามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดียิ่งขึ้นได้ ขอขอบคุณทุกท่านจากหัวใจ ไว้ ณ โอกาสนี้นะครับ... แล้วกลับมาพบกันใหม่ในบทความต่อๆไปนะครับผม ^_^

คืนชีพแผ่นดิน : ฟื้นชีวิตเกษตรด้วยอัตลักษณ์พื้นถิ่น | คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน EP.104

 

"คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" คืนชีพแผ่นดิน ฟื้นชีวิตเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น มิติใหม่แห่งความยั่งยืน!

ในโลกที่ความหมายของ "บ้าน" และ "ชีวิต" ถูกตั้งคำถามอีกครั้ง หลายคนอาจต้องกลับคืนสู่รากเหง้าด้วยเหตุผลนานัปการ ทั้งด้านเศรษฐกิจ สุขภาพกาย หรือแม้แต่สุขภาพใจ บางครั้งทางเลือกที่ดูเรียบง่ายอาจกลายเป็นคำตอบที่ยิ่งใหญ่สำหรับสังคมโดยรวม

รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" จะพาเราไปสำรวจมิติใหม่แห่งการพัฒนาเกษตรกรรมที่ยั่งยืน "เกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น" ไม่ใช่แค่การสร้างรายได้ที่มั่นคง แต่ยังเป็นการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและวัฒนธรรมของชาติ พร้อมขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากได้อย่างแท้จริง!

เกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น : มากกว่าแค่สินค้าเฉพาะถิ่น

อาจารย์ กำราบ พานทอง ผู้ขับเคลื่อนงานพัฒนาเกษตรกรรมทางเลือกมายาวนานกว่า 30 ปี อธิบายถึง "เกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น" ว่าไม่ใช่แค่การยกระดับสินค้าเกษตรให้มีลักษณะเฉพาะ แต่ยังครอบคลุมองค์ประกอบสำคัญ 4 ด้าน ได้แก่

1.  การยกระดับและพัฒนาเกษตรกรรมยั่งยืน: เป็นแนวทางหนึ่งในการขับเคลื่อนเกษตรกรรมยั่งยืนของประเทศ
2.  การฟื้นฟูและสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น: ให้ความสำคัญกับการเคารพ รักษา และส่งต่อวิถีชีวิตและภูมิปัญญาดั้งเดิม
3.  การสร้างสรรค์นวัตกรรม: พัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ จากวัตถุดิบและภูมิปัญญาท้องถิ่น
4.  การคุ้มครองสิทธิเกษตรกรและชุมชน: โดยเฉพาะการใช้เงื่อนไขทางกฎหมาย เช่น การจดทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) เพื่อเพิ่มมูลค่าและคุ้มครองความเฉพาะของสินค้า

นอกจากนี้ ยังมีการต่อยอดแนวคิดสู่ "เกษตรอัตลักษณ์วิถีสีเขียว" ซึ่งเน้นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และการสร้างความมั่นคงทางอาหาร ผ่านการคุ้มครองสิทธิเกษตรกรและชุมชนอย่างรอบด้าน

ภาคใต้กับการฟื้นคืนชีพพืชพื้นถิ่น : จากทุเรียนเมาสู่กล้วยมหัศจรรย์

อาจารย์กำราบ และทีมงาน ได้เริ่มต้นโครงการนี้มานานกว่า 20 ปี โดยเริ่มจากจังหวัดสงขลาภายใต้แนวคิด "อัตลักษณ์สงขลาสีเขียว" ครอบคลุมผลิตภัณฑ์จาก "เขา ป่า นา เล" กว่า 10 ชุด ก่อนขยายผลสู่จังหวัดสตูล ภายใต้ชื่อ "เครือข่ายเกษตรอัตลักษณ์วิถีสตูลสีเขียว" ซึ่งเน้นผลิตภัณฑ์จาก ควนนารี

ทุเรียนพื้นบ้าน: มรดกทางพันธุกรรมที่ถูกลืม

ทุเรียนพื้นบ้าน ในภาคใต้มีความหลากหลายทางพันธุกรรมสูงมาก ตั้งแต่ทุเรียนป่าไปจนถึงทุเรียนที่ได้รับการคัดเลือกสายพันธุ์ อย่างไรก็ตาม ทุเรียนพื้นบ้านจำนวนมากถูกโค่นทิ้งและแทนที่ด้วยทุเรียนพันธุ์การค้า ทีมงานจึงได้จัดประกวดทุเรียนพื้นบ้านเพื่อกระตุ้นให้เกิดการอนุรักษ์และเห็นคุณค่าของทุเรียนเหล่านี้

เสน่ห์ของทุเรียนพื้นบ้าน

  •    เป็นพืชหลักใน "สวนสมรม" หรือ "สวนดูซง" ซึ่งเป็นระบบวนเกษตรดั้งเดิมของภาคใต้
  •    มีอายุยืนยาว กว่า 100 ปี ยังคงให้ผลผลิตที่ดี
  •    มีรสชาติและกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ บางชนิดมีกลิ่นหอมแรงแม้ในระยะ 1 เมตร!
  •    พบทุเรียนแปลกใหม่ เช่น "ทุเรียนรากขา" หรือ "ทุเรียนดอกแดง" ที่มีกลิ่นคล้ายแอลกอฮอล์!

การรักษาความหลากหลายทางพันธุกรรมของทุเรียนพื้นบ้านจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อความยั่งยืนของระบบนิเวศและการพัฒนาสายพันธุ์ในอนาคต

กล้วย : พืชแห่งชีวิตและความหลากหลาย

นอกจากทุเรียนแล้ว กล้วย ก็เป็นอีกหนึ่งพืชอัตลักษณ์ที่ได้รับการส่งเสริม ภายใต้ "ชมรมรักษ์สวนสมรม" และ "สภาทรัพยากรพันธุกรรมพื้นบ้านภาคใต้" มีการจัดตั้ง "อุทยานกล้วย" เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ รวบรวม และสืบสานภูมิปัญญาเกี่ยวกับกล้วย

กล้วยถูกแบ่งเป็น 4 ประเภทหลัก

1.  กล้วยมงคล : ใช้ในพิธีการและงานมงคลต่างๆ เช่น กล้วยพระราชทาน, กล้วยตานี (สำหรับบายศรี/ขันหมาก), กล้วยพลับพลึง
2.  กล้วยอัตลักษณ์พื้นถิ่น : กล้วยที่มีเฉพาะในท้องถิ่นนั้นๆ เช่น กล้วยหอมขี้แมว/ทองขี้แมวหาดใหญ่, กล้วยนมหมี (กะหรี่/เคอรี่ บานาน่า) ที่มีงานวิจัยรองรับว่ามีสารสำคัญสูง เหมาะสำหรับทำแป้งไร้กลิ่นและมีโพแทสเซียมสูง
3.  กล้วยแปลกใหม่/หายาก : เช่น กล้วยน้ำว้าทองสัมฤทธิ์, กล้วยน้ำว้าดำ ที่มีราคาสูง, กล้วยศรีนารา, กล้วยตาหล่น (สตูล)
4.  กล้วยทั่วไป : เช่น กล้วยหอม, กล้วยน้ำว้า, กล้วยไข่

ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ยืนยันว่ากล้วยหลายชนิดมีประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างมาก เช่น กล้วยช้างและกล้วยนมหมีที่มีสารสำคัญสูง

พืชตระกูลหัว : หลักประกันความมั่นคงทางอาหารยามวิกฤต

เพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหารในภาวะวิกฤต เช่น น้ำท่วม อาจารย์กำราบ ยังได้เน้นย้ำถึงบทบาทของ พืชตระกูลหัว เช่น มัน (มีกว่า 18 ชนิดในป่าที่ชนเผ่าพื้นเมืองใช้เป็นอาหารหลักมากว่าพันปี), บุก, บอน, สาคู และ กลอย

แม้พืชเหล่านี้บางชนิดจะมีพิษ แต่ภูมิปัญญาชาวบ้านได้สอนวิธีการเตรียมและการบริโภคอย่างปลอดภัย ซึ่งเป็นองค์ความรู้สำคัญที่ควรได้รับการอนุรักษ์และเผยแพร่ เพื่อให้คนไทยสามารถพึ่งพาตนเองด้านอาหารได้ในทุกสถานการณ์

ปกป้องสิทธิ์ ปกป้องพันธุ์พืช : พ.ร.บ. คุ้มครองพันธุ์พืช

สิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งที่เกษตรกรและชุมชนควรตระหนักคือ พระราชบัญญัติคุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ. 2542 ซึ่งมีจุดมุ่งหมายในการคุ้มครองพันธุ์พืชพื้นเมืองเฉพาะถิ่น เพื่อให้เจ้าของพันธุ์ (เกษตรกร/ชุมชน) ได้รับผลประโยชน์จากการนำส่วนขยายพันธุ์ไปจำหน่ายเชิงพาณิชย์สูงถึง 20% ของรายได้!

ปัจจุบันมีพันธุ์พืชที่ได้รับการขึ้นทะเบียนคุ้มครองสำเร็จยังไม่ถึง 100 ชนิดทั่วประเทศ ซึ่งถือว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับความหลากหลายทางชีวภาพของไทย เกษตรกรสามารถติดต่อสอบถามข้อมูลได้ที่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรประจำจังหวัด หรือผ่านเครือข่ายภาคประชาสังคม เช่น ชมรมรักสวนสมรม หรือ สภาทรัพยากรพันธุกรรมพื้นบ้านภาคใต้

"คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" จึงไม่ใช่แค่รายการที่นำเสนอเรื่องราวท้องถิ่น แต่เป็นการจุดประกายให้เห็นถึงพลังของภูมิปัญญาไทยและความสำคัญของการอนุรักษ์ เกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น เพื่อสร้างสรรค์คุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืนให้กับทุกคน

คุณพร้อมที่จะสัมผัสอัตลักษณ์ท้องถิ่นและร่วมเป็นส่วนหนึ่ง
ในการขับเคลื่อนความยั่งยืนนี้แล้วหรือยัง?

 

ครูพี่ลี ดลรวี ภัทรกุลพิมล
โปรดิวเซอร์ รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน รายการที่จะนำคุณไปสัมผัสกับ อัตลักษณ์ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง และแนวคิดดีๆ จากบุคคลต้นแบบ ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อเป็นพลังสรรค์สร้าง คุณภาพชีวิตทีดี อย่างยั่งยืน

  • ออกอากาศทาง สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. และ
  • ออกอากาศทางช่องทาง Live Streaming ผ่าน Facebook Live "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. และ
  • สามารถมารับชมย้อนหลังผ่านทาง Youtube ช่อง "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ได้อีกช่องทางหนึ่ง...

เพจ & Youtube : รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

เกี่ยวกับเรา : รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" พวกเราคือใคร?

ป.ล. หากบทความนี้มีประโยชน์ ฝากช่วยกันแชร์ บทความนี้ส่งต่อๆ ออกไปสู่กลุ่มผู้คนวงกว้างให้ได้รับคุณประโยชน์... แบ่งปันความรู้ดีๆ กันนะครับ หนึ่งความรู้ หนึ่งความคิดดีๆ อาจจะเปลี่ยน ช่วยเหลือ ผู้คน และสังคมได้นะครับ และที่สำคัญสิ่งเล็กๆ ที่ท่านทำในวันนี้สามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดียิ่งขึ้นได้ ขอขอบคุณทุกท่านจากหัวใจ ไว้ ณ โอกาสนี้นะครับ... แล้วกลับมาพบกันใหม่ในบทความต่อๆไปนะครับผม ^_^

เศรษฐกิจพอเพียง EP.1 | สงครามทำให้คนตื่น แต่เศรษฐกิจพอเพียงทำให้คนรอด


อยู่รอดในวันล่มสลาย! เศรษฐกิจพอเพียงในยุคสงครามครั้งใหม่

ถ้าโลกใบนี้ลุกเป็นไฟในพริบตา ถ้าเช้าวันหนึ่งเราตื่นขึ้นมาแล้วไม่มีไฟฟ้าใช้ ไม่มีน้ำสะอาดดื่ม ไม่มีอาหารในร้านสะดวกซื้อ คุณจะทำอย่างไร?

คำถามนี้อาจเคยฟังดูเว่อร์ไปสำหรับยุคก่อนแต่ในวันนี้ — เมื่อข่าวสงครามสะท้อนอยู่ทุกหน้าจอเมื่อราคาน้ำมันพุ่งพรวด อาหารขาดแคลน พรมแดนถูกปิดกั้นคำถามนี้ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป

มนุษย์ยุคใหม่มักเชื่อว่าเงินซื้อได้ทุกอย่างแต่ในวันที่ระบบโลกพังพินาศ เงินอาจไม่ต่างจากกระดาษ เพราะสิ่งที่เราต้องการจริงๆ ไม่ใช่ความร่ำรวยแต่คือ “การอยู่รอด”


โลกกำลังเผชิญสงครามหลายแนวรบ

สงครามที่กำลังเกิดขึ้น ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในสนามรบแต่คือสงครามทางเศรษฐกิจ สงครามข่าวสาร สงครามพลังงานและเหนือสิ่งอื่นใด...คือสงครามของการแย่งชิง “ทรัพยากรพื้นฐาน” น้ำ อาหาร พลังงาน ที่ดิน และความมั่นคงทางชีวภาพ

คุณอาจคิดว่าแค่มีงาน มีเงิน มีบ้านก็เพียงพอแล้วแต่ถ้าทุกอย่างที่คุณมีไม่สามารถกินได้ ไม่สามารถปลูกเองได้และไม่สามารถดูแลตัวเองได้เลย...วันหนึ่งเมื่อวิกฤตเกิดขึ้นจริงๆ คุณจะไม่ใช่ผู้รอด คุณจะเป็นเหยื่อ


เศรษฐกิจพอเพียง : คำตอบที่โลกเคยมองข้าม

หลายคนเคยคิดว่าแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงคือ “สูตรชาวบ้าน” ล้าหลัง ช้า และไม่ทันยุคดิจิทัลแต่ในวันที่โลกถูกทดสอบอย่างรุนแรง แนวคิดนี้กลับกลายเป็น เข็มทิศชีวิตที่แม่นยำที่สุด เศรษฐกิจพอเพียง ไม่ได้แปลว่าแค่ปลูกผัก เลี้ยงไก่ แต่มันคือ “การจัดระบบชีวิต” ให้เราสามารถยืนอยู่ได้แม้โลกทั้งใบจะสั่นคลอน

  • พอเพียง ไม่ใช่ความจน

  • พอเพียง คือความฉลาดในการพึ่งพาตัวเอง

  • พอเพียง คือความมั่นคงที่เงินซื้อไม่ได้


ลองจินตนาการ...ถ้าคุณมีแปลงผักหลังบ้าน มีบ่อน้ำเก็บไว้ใช้ มีความรู้ในการแปรรูปอาหาร มีชุมชนที่ดูแลกันและกัน แม้โลกภายนอกจะลุกเป็นไฟ แต่บ้านของคุณจะยังอุ่น ท้องคุณจะยังอิ่ม และใจคุณจะยังมั่นคง


การเตรียมตัวที่แท้จริง คือการ "กลับคืนสู่สามัญ"


เราถูกสอนให้แข่งขัน สะสม และเร่งรีบ จนลืมไปว่า “ชีวิตไม่ได้ต้องการมากขนาดนั้น” เศรษฐกิจพอเพียงจึงเป็นเสมือนการ “เบรก” ให้เราหยุดคิด หยุดวิ่ง แล้วหันมามองว่า อะไรคือของจริงในชีวิตเรา

มันไม่ใช่รถหรู ไม่ใช่สมาร์ทโฟน ไม่ใช่บ้านหลังโต แต่
คือ “ทักษะในการดูแลตัวเองและคนรอบข้าง
คือ “การมีอาหารที่เราปลูกเอง
คือ “การมีเครือข่ายคนที่จริงใจและช่วยเหลือกันได้

และที่สำคัญที่สุด คือการมี “หัวใจที่มั่นคง” ท่ามกลางพายุที่โหมกระหน่ำ


สงครามทำให้คนตื่น แต่แนวคิดพอเพียงทำให้คนรอด

เรากำลังอยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของประวัติศาสตร์ ไม่ใช่แค่ทางเศรษฐกิจหรือการเมือง แต่คือทางจิตวิญญาณของมนุษยชาติ

สงครามอาจหลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่ความล่มสลายทางชีวิตนั้น “ป้องกันได้” ถ้าเรารู้จักเตรียมตัว รู้จักสร้างระบบพึ่งตนเอง รู้จักปลูก สะสม และแบ่งปัน

เศรษฐกิจพอเพียงไม่ได้สอนให้เราหนีโลก แต่สอนให้เรายืนหยัดอยู่ในโลก โดยไม่ตกเป็นทาสของสิ่งใด


ถึงเวลา “ปลูกชีวิต” แทนการรอคอย


อย่ารอให้ทุกอย่างพัง อย่ารอให้ข้าวสารหมดร้าน อย่ารอให้ลูกหลานคุณถามว่า “เราจะอยู่ยังไงต่อดี?


เริ่มวันนี้ เริ่มจากสิ่งเล็กๆ


  • ปลูกต้นไม้

  • เก็บเมล็ดพันธุ์

  • หัดทำอาหารง่ายๆ จากของพื้นบ้าน

  • ลดการพึ่งพาระบบใหญ่

  • สร้างชุมชนเล็กๆ ที่ดูแลกันได้


เพราะในวันที่โลกมืดลง แสงสว่างจะไม่ได้มาจากไฟฟ้าแต่มาจาก “แสงในใจ” ของคนที่ไม่ลืมรากของตนเอง

เศรษฐกิจพอเพียงไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่คือ “เส้นทางรอด” ที่มั่นคง สงบ และทรงพลังที่สุดในยุคที่โลกกำลังพังทลายต่อหน้าเรา...

ครูพี่ลี ดลรวี ภัทรกุลพิมล
โปรดิวเซอร์ รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

 

คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน รายการที่จะนำคุณไปสัมผัสกับ อัตลักษณ์ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง และแนวคิดดีๆ จากบุคคลต้นแบบ ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อเป็นพลังสรรค์สร้าง คุณภาพชีวิตทีดี อย่างยั่งยืน

  • ออกอากาศทาง สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น.
  • สามารถมารับชมย้อนหลังผ่านทาง Youtube ช่อง "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ได้อีกช่องทางหนึ่ง...

เพจ & Youtube : รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

เกี่ยวกับเรา : รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" เราคือใคร?

ป.ล. หากบทความนี้มีประโยชน์ ฝากช่วยกันแชร์ บทความนี้ส่งต่อๆ ออกไปสู่กลุ่มผู้คนวงกว้างให้ได้รับคุณประโยชน์... แบ่งปันความรู้ดีๆ กันนะครับ หนึ่งความรู้ หนึ่งความคิดดีๆ อาจจะเปลี่ยน ช่วยเหลือ ผู้คน และสังคมได้นะครับ และที่สำคัญสิ่งเล็กๆ ที่ท่านทำในวันนี้สามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดียิ่งขึ้นได้ ขอขอบคุณทุกท่านจากหัวใจ ไว้ ณ โอกาสนี้นะครับ... แล้วกลับมาพบกันใหม่ในบทความต่อๆไปนะครับผม ^_^

Branding Magic : คุณค่าของแบรนด์ กับการบริหารความยั่งยืนของธุรกิจ ตอน 1 | สวท. ภาคกลาง AM 1467 KHz.

 

💡 Branding Magic : คุณค่าของแบรนด์ กับการบริหารความยั่งยืนของธุรกิจ ตอน 1

EP.84 รายการ “คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน” | AM 1467 KHz


เมื่อแบรนด์ต้องหมุนไปให้ทันโลก การปฏิวัติความคิด
เป็นสิ่งสำคัญที่ผู้บริหารแบรนด์ต้องตระหนักและปฏิบัติการทันที”

อาจารย์ทรงพล เนรกัณฐี


ในยุคที่ทุกสิ่งเคลื่อนที่เร็วกว่าแสง ธุรกิจเล็ก-ใหญ่ต่างต้องเผชิญกับคลื่นการเปลี่ยนแปลงจากรอบทิศ ไม่ว่าจะเป็นโลกดิจิทัล ความต้องการที่เปลี่ยนแปลงเร็ว หรือการแข่งขันที่รุนแรง การมี “แบรนด์” จึงไม่ใช่เรื่องหรูอีกต่อไป แต่คือ “หัวใจ” ของการอยู่รอดอย่างยั่งยืน!

ในรายการ “คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน” EP.84 ทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย ภาคกลาง AM 1467 KHz เราได้รับเกียรติจาก อาจารย์ทรงพล เนรกัณฐี (อาจารย์กบ) นักกลยุทธ์แบรนด์มากประสบการณ์ ผู้ทำงานใกล้ชิดกับรางวัลระดับประเทศอย่าง Prime Minister’s Export Award และ Design Excellent Award มาร่วมถ่ายทอดแนวคิด “Branding Magic: คุณค่าของแบรนด์กับการบริหารความยั่งยืนของธุรกิจ”

🧭 “คุณกำลังบริหารธุรกิจ หรือบริหารแบรนด์?”

คำถามเปิดหัวของอาจารย์ทรงพลกระแทกใจผู้ประกอบการแบบเต็มแรง เพราะเบื้องหลังคำถามนี้คือ “โลกสองใบ” ที่ดูคล้ายแต่ต่างกันสุดขั้ว!

💼 บริหารธุรกิจ = เน้นคุ้มทุน มุ่งกำไรเร็ว

  • เอาราคานำหน้าคุณภาพ
  • แข่งกันลดต้นทุนจนลืมพัฒนานวัตกรรม
  • ลูกค้าเป็นเป้าหมายระยะสั้นที่เปลี่ยนไปเรื่อย
  • กำไรคือความภูมิใจที่แลกด้วย “แรง” ไม่ใช่ “คุณค่า”


บริหารแบรนด์ = รังสรรค์คุณค่าอย่างมีความหมาย

  • สร้างความแตกต่างที่ลูกค้า *รู้สึก* ได้
  • ฟังเสียงผู้ใช้ บ่มเพาะความรักในแบรนด์ (Brand Love)
  • ขยับทุกก้าวอย่างมีเป้าหมายและเรื่องราว
  • ลงทุนกับความรู้ สร้างทีม เติบโตไปด้วยกัน


"แบรนด์ไม่ใช่แค่โลโก้ แต่คือพลังชีวิตของธุรกิจ!"

🔮 Coca-Cola อยู่ยาว 138 ปี เพราะ “แบรนด์ไม่เคยหลับ”

อาจารย์ทรงพลยกตัวอย่าง Coca-Cola ที่แม้จะโดนกระแสต้าน แต่ยังคงยืนหนึ่งในใจคนทั่วโลก เพราะ

  • ปรับตัวได้ไว มีทั้ง Diet Coke, Coke Plus, กลิ่นใหม่ ๆ แม้แต่ Coke+Jack Daniel’s!
  • ไม่ทิ้งอัตลักษณ์ ขวดแก้วโค้กยังอยู่ เป็นซิกเนเจอร์ไม่มีวันตาย
  • ใส่ใจโลกและสังคม สร้าง eKocenter คืนสู่ชุมชน, รณรงค์รีไซเคิล, ฟื้นฟูน้ำในแอฟริกา
  • เล่นกับความรู้สึก แคมเปญ “Share a Coke” ทำให้แบรนด์เข้าไปอยู่ในใจ...ไม่ใช่แค่ในตู้แช่


🔑 3 หัวใจในการสร้างแบรนด์ยั่งยืน

1. เข้าใจว่าโลกเปลี่ยนตลอดเวลา
   ต้องขยับให้ทัน ดิจิทัลมา สังคมเปลี่ยน เราก็ต้องเปลี่ยนตาม
2. รับรู้ความต้องการใหม่ของกลุ่มเป้าหมาย
   จาก "ของถูก" ไปสู่ "ของดี มีคุณภาพ และตรงใจ"
3. กำหนด “ความหมาย” ของแบรนด์ให้ชัดเจน
   ให้ธุรกิจของเรามีตัวตนที่มีความหมาย ไม่ใช่แค่สินค้า

🌊 ทางรอดอยู่ที่ “พื้นที่สีฟ้า”

อย่าติดหล่ม Red Ocean ที่ต้องสู้กันด้วยราคา ลองหาพื้นที่ใหม่ — Blue Ocean ที่เราจะ “เป็นหนึ่งเดียว” ด้วยคุณค่าที่แท้จริง!

  • แบรนด์ที่ดีคือทรัพย์สินมีชีวิต
  • ที่สร้างความรัก ความภักดี และโอกาสใหม่ ๆ อย่างไม่มีที่สิ้นสุด


💬 สารจากอาจารย์ทรงพล 

“การสร้างแบรนด์คือการสร้างมรดกที่จะนำพาธุรกิจให้เติบโตอย่างมีความหมายและยั่งยืน”


🎧 ติดตามรายการ “คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน”
ทุกสัปดาห์ สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz | ออกอากาศ ทุกวัน พฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. | เพื่อเติมพลังความรู้ พร้อมเตือนภัย สู่คุณภาพชีวิตที่ดี…ที่บ้านคุณ 🌱

 

ครูพี่ลี ดลรวี ภัทรกุลพิมล
โปรดิวเซอร์ รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

 

คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน รายการที่จะนำคุณไปสัมผัสกับ อัตลักษณ์ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง และแนวคิดดีๆ จากบุคคลต้นแบบ ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อเป็นพลังสรรค์สร้าง คุณภาพชีวิตทีดี อย่างยั่งยืน

  • ออกอากาศทาง สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น.
  • สามารถมารับชมย้อนหลังผ่านทาง Youtube ช่อง "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ได้อีกช่องทางหนึ่ง...

เพจ & Youtube : รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

เกี่ยวกับเรา : รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" เราคือใคร?

ป.ล. หากบทความนี้มีประโยชน์ ฝากช่วยกันแชร์ บทความนี้ส่งต่อๆ ออกไปสู่กลุ่มผู้คนวงกว้างให้ได้รับคุณประโยชน์... แบ่งปันความรู้ดีๆ กันนะครับ หนึ่งความรู้ หนึ่งความคิดดีๆ อาจจะเปลี่ยน ช่วยเหลือ ผู้คน และสังคมได้นะครับ และที่สำคัญสิ่งเล็กๆ ที่ท่านทำในวันนี้สามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดียิ่งขึ้นได้ ขอขอบคุณทุกท่านจากหัวใจ ไว้ ณ โอกาสนี้นะครับ... แล้วกลับมาพบกันใหม่ในบทความต่อๆไปนะครับผม ^_^

ชีวิตในดิน EP.2 | วิถีชีวิตและเกษตรธรรมชาติของ คาซุโอะ สุงะ

 

ชีวิตในดิน EP.2 | วิถีชีวิตและเกษตรธรรมชาติของ คาซุโอะ สุงะ

สารคดีญี่ปุ่น "ชีวิตในดิน ตอนที่ 2" ถ่ายทอดแนวคิดและประสบการณ์ของคุณคาซุโอะ สุงะ เกษตรกรชาวญี่ปุ่นผู้บุกเบิกแนวทางเกษตรธรรมชาติ ซึ่งเน้นการอยู่ร่วมกับระบบนิเวศ ไม่พึ่งพาสารเคมี โดยมีประเด็นสำคัญดังนี้

ความแตกต่างระหว่างเกษตรธรรมชาติกับเกษตรสมัยใหม่

  • เกษตรธรรมชาติ:ใช้ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตในดินเพื่อสร้างความอุดมสมบูรณ์ โดยไม่ใช้สารเคมี
  • เกษตรสมัยใหม่:ใช้สารฆ่าแมลงและสารเคมีในปริมาณมาก ส่งผลให้จุลินทรีย์ในดินถูกทำลาย ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่ใช้สารเคมีต่อพื้นที่เพาะปลูกสูงที่สุดในโลก


แรงบันดาลใจและการเริ่มต้นของคุณสุงะ

  • เริ่มทำเกษตรธรรมชาติเมื่ออายุ 24 ปี หลังป่วยเป็นโรคตับและไต
  • เห็นความสำคัญของอาหารปลอดภัยและดินที่สมบูรณ์


การฟื้นฟูดินและบทเรียนจากธรรมชาติ


  • ช่วงแรกผลผลิตลดลง เพราะดินเกิดอาการชะงักงัน
  • ได้แรงบันดาลใจจากการสังเกตธรรมชาติ เช่น พืชที่เจริญงอกงามบริเวณที่มีใบไผ่ทับถม


กระบวนการทำปุ๋ยหมัก

  • ใช้วัสดุอินทรีย์ เช่น ฟางข้าว หญ้าริมน้ำ
  • ควบคุมความชื้น กลับกองปุ๋ยสม่ำเสมอ อุณหภูมิภายในกองสูงถึง 60°C


บทบาทของจุลินทรีย์และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก

  • ช่วยย่อยสลาย สร้างโครงสร้างดิน และควบคุมโรคพืชตามธรรมชาติ
  • ในดิน 1 กรัม มีแบคทีเรียนับร้อยล้านตัว
  • ดินที่ดีมีกลิ่นหอมจากแอคติโนมัยซีส (Actinomycetes)


การคลุมดินและจัดการวัชพืช

  • คลุมดินด้วยหญ้าแห้ง ช่วยรักษาความชื้น ลดวัชพืช และเพิ่มไส้เดือน
  • ใช้วัชพืชบางชนิดช่วยปรับปรุงดินหลังการเก็บเกี่ยว


ความหลากหลายของพืชและการปลูกแซม

  • ปลูกพืชหลากชนิดกว่า 40 ชนิดตลอดทั้งปี
  • การปลูกแซมเลียนแบบธรรมชาติ เพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพ


คุณภาพผลผลิต

  • พืชมีรากแข็งแรง ต้านโรคและแมลงได้ดี ไม่มีสารพิษตกค้าง
  • มีรสชาติ กลิ่น และคุณค่าทางอาหารที่สูงกว่า


การควบคุมศัตรูพืชแบบธรรมชาติ

  • ส่งเสริมแมลงที่เป็นศัตรูตามธรรมชาติ เช่น แมงมุมในนาข้าว
  • เน้นการสังเกตและเข้าใจระบบนิเวศในไร่


ผลลัพธ์ทางสุขภาพและเศรษฐกิจ

  • สุขภาพครอบครัวดีขึ้น มีแรงสนับสนุนจากพ่อแม่และลูกชาย
  • ขายผลผลิตในราคาสูงให้กับผู้บริโภคที่ใส่ใจสุขภาพ
  • ไม่ต้องซื้อปุ๋ยหรือสารเคมี กำไรสูงแม้ใช้แรงงานมากขึ้น


การยอมรับและเผยแพร่แนวคิด

  • ได้รับการสนับสนุนจากครอบครัวและชุมชน
  • มีผู้สนใจเข้าเยี่ยมชมไร่จำนวนมาก
  • คุณสุงะยังคงศึกษาและแลกเปลี่ยนความรู้กับเกษตรกรรายอื่น


ข้อเท็จจริงเพิ่มเติม

  • อายุ 49 ปี ทำเกษตรธรรมชาติมา 25 ปี ที่จังหวัดไซตามะ ใกล้โตเกียว
  • มีพื้นที่ทำนา 22 ไร่ และสวนผัก 12.5 ไร่
  • ปรับปรุงดินจนมีชีวิตชีวาหลังใช้เวลา 5 ปี


สรุป : เรื่องราวของคุณสุงะเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการทำเกษตรธรรมชาติที่ประสบความสำเร็จ ทั้งในด้านผลผลิต สุขภาพ และสิ่งแวดล้อม โดยเน้นการฟื้นฟูดินและระบบนิเวศให้ทำงานร่วมกันอย่างยั่งยืนนะครับ...

 

คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน รายการที่จะนำคุณไปสัมผัสกับ อัตลักษณ์ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง และแนวคิดดีๆ จากบุคคลต้นแบบ ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อเป็นพลังสรรค์สร้าง คุณภาพชีวิตทีดี อย่างยั่งยืน

  • ออกอากาศทาง สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. และ
  • ออกอากาศทางช่องทาง Live Streaming ผ่าน Facebook Live "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ทุก วันพุธ เวลา 19.00 น. - 21.00 น. และ

เพจ & Youtube : รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

เกี่ยวกับเรา : รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" เราคือใคร?

ป.ล. หากบทความนี้มีประโยชน์ ฝากช่วยกันแชร์ บทความนี้ส่งต่อๆ ออกไปสู่กลุ่มผู้คนวงกว้างให้ได้รับคุณประโยชน์... แบ่งปันความรู้ดีๆ กันนะครับ หนึ่งความรู้ หนึ่งความคิดดีๆ อาจจะเปลี่ยน ช่วยเหลือ ผู้คน และสังคมได้นะครับ และที่สำคัญสิ่งเล็กๆ ที่ท่านทำในวันนี้สามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดียิ่งขึ้นได้ ขอขอบคุณทุกท่านจากหัวใจ ไว้ ณ โอกาสนี้นะครับ... แล้วกลับมาพบกันใหม่ในบทความต่อๆไปนะครับผม ^_^

ชีวิตในดิน EP.1 | ชีวิตและบทบาทสิ่งมีชีวิตในดิน

 

ชีวิตในดิน EP.1 | ชีวิตและบทบาทสิ่งมีชีวิตในดิน

"ชีวิตในดิน ตอนที่ 1" ซึ่งเน้นย้ำถึงความสำคัญของดินในฐานะแหล่งผลิตอาหาร การกำเนิดและวิวัฒนาการของดิน รวมถึงบทบาทอันซับซ้อนของสิ่งมีชีวิตในดิน

ประเด็นหลัก

  • ดินคือแหล่งผลิตอาหารที่สำคัญของโลก พืชซึ่งเป็นแหล่งผลิตอาหารหลักของโลก เจริญเติบโตได้ดีในดินที่อุดมสมบูรณ์
  • การกำเนิดดินเป็นกระบวนการที่ยาวนานและซับซ้อน การเกิดดิน 1 เซนติเมตรต้องใช้เวลาหลายร้อยปี โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีการทับถมของเถ้าภูเขาไฟ ดินเกิดจากการแปรสภาพของหินแร่ การกัดพังทลายโดยน้ำ ปฏิกิริยาทางเคมี และอิทธิพลของสิ่งมีชีวิต เช่น พืช สัตว์ และจุลินทรีย์
  • สิ่งมีชีวิตในดินมีบทบาทสำคัญต่อความอุดมสมบูรณ์ของดิน จุลินทรีย์และสัตว์ขนาดเล็กในดินเป็นผู้ย่อยสลายเศษซากพืชและสัตว์ เปลี่ยนให้เป็นอินทรียวัตถุ ซึ่งช่วยให้ดินมีโครงสร้างที่ดี ดูดซับน้ำและธาตุอาหารได้ดี
  • ความสัมพันธ์ระหว่างพืชกับสิ่งมีชีวิตในดิน รากพืชช่วยปรับปรุงโครงสร้างดิน และสิ่งมีชีวิตรอบรากพืช เช่น แบคทีเรียและรา ช่วยในการดูดซับธาตุอาหารบางชนิดให้กับพืช
  • การแย่งชิงและการอยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิตในดิน แม้ในสภาพแวดล้อมที่มองไม่เห็นใต้ดิน ก็มีการแก่งแย่งเพื่อความอยู่รอดและการอยู่ร่วมกันอย่างซับซ้อนระหว่างจุลินทรีย์และสัตว์ขนาดเล็ก เพื่อรักษาสมดุลของระบบนิเวศในดิน
  • ปัญหาที่เกิดจากการปลูกพืชซ้ำและการใช้สารเคมี การปลูกพืชชนิดเดียวซ้ำๆ และการใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมีทางการเกษตรในปริมาณมาก ทำให้ดินมีจุลินทรีย์ก่อโรคพืชสะสมอยู่เป็นจำนวนมาก ส่งผลให้พืชเป็นโรค
  • แนวทางในการปรับปรุงและดูแลดิน การเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน เช่น การทำปุ๋ยหมัก และการปลูกพืชร่วมหรือการปลูกพืชตระกูลถั่ว/หญ้า เป็นวิธีการช่วยปรับปรุงดินให้สมบูรณ์และลดปัญหาโรคพืชโดยอาศัยกลไกทางธรรมชาติและชีววิธี
  • ความสำคัญของเกษตรยั่งยืน: การทำเกษตรที่ให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อมและดูแลดินให้อุดมสมบูรณ์ จะช่วยให้ได้พืชผลที่สมบูรณ์ ปลอดภัย และคงสภาพการผลิตได้ในระยะยาว


ข้อเท็จจริงและแนวคิดที่สำคัญ


  • การกำเนิดดิน "กว่าจะเกิดเป็นดินที่มีความหนา 1 cm ได้นั้น ต้องใช้เวลาประมาณ 300 ปี" และในญี่ปุ่นที่มีการทับถมของเถ้าภูเขาไฟ อาจใช้เวลาถึง "หลายร้อย หลายพันปี"
  • กระบวนการย่อยสลายในป่า ใบไม้ที่ร่วงหล่นจะถูกย่อยสลายโดย "สัตว์ขนาดเล็กที่อาศัยในดิน แล้วตามด้วยเชื้อจุลินทรีย์ที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า เช่น เชื้อราและแบคทีเรีย" กระบวนการนี้ทำให้เกิด "ฮิวมัส" ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของดินที่อุดมสมบูรณ์
  • โครงสร้างดินที่ดี ดินที่มีโครงสร้างแบบก้อน (aggregated structure) ซึ่งเกิดจากการเกาะกลุ่มของฮิวมัสกับอนุภาคดิน และมีช่องว่างภายในมาก จะ "สามารถดูดซับธาตุอาหารพืช น้ำ และมีการถ่ายเทอากาศดี"
  • บทบาทของจุลินทรีย์รอบรากพืช แบคทีเรียชนิดไรโซเบียม (Rhizobium) "จะตรึงไนโตรเจนจากอากาศและเปลี่ยนให้อยู่ในรูปที่เป็นประโยชน์ให้แก่พืช" และราที่อาศัยอยู่รอบรากพืช "จะละลายฟอสฟอรัสจากดินออกมาให้แก่พืช"
  • การแก่งแย่งและการต่อสู้ของสิ่งมีชีวิตในดิน: แสดงให้เห็นผ่านตัวอย่างของ "เชื้อราทั้งสองมี การสื่อสารอะไรบางอย่าง ทำให้ต่างฝ่ายต่างยับยั้งการเจริญไว้" และ "ราบางชนิดสามารถจับไส้เดือนฝอยเป็นอาหาร"
  • โรคพืชจากการปลูกซ้ำ ในดินที่มีการปลูกพืชชนิดเดียวซ้ำๆ "มีปริมาณของอินทรีย์วัตถุในดินอยู่น้อย" และ "เชื้อจุลินทรีย์ที่เป็นสาเหตุของโรคพืชในดิน มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น" เช่น เชื้อราฟูซาเรียมและเชื้อราสาเหตุโรครากปม
  • ชีววิธีในการป้องกันโรคพืช การปลูกพืชร่วม เช่น การปลูกกระเทียมหรือหอมแดงร่วมกับพืชอื่น สามารถช่วยป้องกันโรคพืชได้ เนื่องจากมี "เชื้อจุลินทรีย์ต่อต้านเชื้อรา อาศัยอยู่ในรากแบบถ้อยทีถ้อยอาศัยซึ่งกันและกัน"
  • ดินที่เสื่อมโทรม ดินที่พึ่งปุ๋ยเคมีและสารเคมี มักมี "ปริมาณของอินทรีย์วัตถุในดินอยู่น้อย" และ "เกิดการชะล้างพังทลายของหน้าดิน" ดินลักษณะนี้จะ "เป็นก้อนแข็ง" และมี "ประสิทธิภาพต่ำ"
  • ความสำคัญของมนุษย์ในการดูแลดิน: "ในการทำให้พื้นที่เพาะปลูกมีสภาพเหมือนธรรมชาตินั้น จำเป็นต้องอาศัยความพยายามของมนุษย์ และกลไกอัศจรรย์ของธรรมชาติ"


โดยสรุป สารคดีเรื่องนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของดินในฐานะระบบนิเวศที่มีชีวิตและซับซ้อน การเข้าใจถึงกระบวนการกำเนิดดิน บทบาทของสิ่งมีชีวิตในดิน และผลกระทบของการทำเกษตรต่อสภาพดิน เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการทำเกษตรที่ยั่งยืนและดูแลรักษาทรัพยากรดินเพื่ออนาคตนั่นเองครับ...

คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน รายการที่จะนำคุณไปสัมผัสกับ อัตลักษณ์ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง และแนวคิดดีๆ จากบุคคลต้นแบบ ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อเป็นพลังสรรค์สร้าง คุณภาพชีวิตทีดี อย่างยั่งยืน

  • ออกอากาศทาง สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. และ
  • ออกอากาศทางช่องทาง Live Streaming ผ่าน Facebook Live "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ทุก วันพุธ เวลา 19.00 น. - 21.00 น. และ

เพจ & Youtube : รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

เกี่ยวกับเรา : รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" เราคือใคร?

ป.ล. หากบทความนี้มีประโยชน์ ฝากช่วยกันแชร์ บทความนี้ส่งต่อๆ ออกไปสู่กลุ่มผู้คนวงกว้างให้ได้รับคุณประโยชน์... แบ่งปันความรู้ดีๆ กันนะครับ หนึ่งความรู้ หนึ่งความคิดดีๆ อาจจะเปลี่ยน ช่วยเหลือ ผู้คน และสังคมได้นะครับ และที่สำคัญสิ่งเล็กๆ ที่ท่านทำในวันนี้สามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดียิ่งขึ้นได้ ขอขอบคุณทุกท่านจากหัวใจ ไว้ ณ โอกาสนี้นะครับ... แล้วกลับมาพบกันใหม่ในบทความต่อๆไปนะครับผม ^_^

เศรษฐกิจชุมชนกับสังคมผู้สูงอายุ

 

เศรษฐกิจชุมชนกับสังคมผู้สูงอายุ

ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ การเปลี่ยนผ่านนี้แม้เป็นความท้าทายด้านเศรษฐกิจและสังคม แต่ก็เป็นโอกาสในการสร้างระบบเศรษฐกิจฐานรากที่ยั่งยืน ด้วยการดึงศักยภาพและภูมิปัญญาของผู้สูงวัยมาใช้ประโยชน์ในชุมชน

สังคมสูงวัย ภาระหรือโอกาส?

การเข้าสู่สังคมสูงวัยทำให้เกิดคำถามเรื่องสวัสดิการ โดยเฉพาะเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ซึ่งผู้สูงอายุร้อยละ 90 จาก 90 คนเห็นว่าควรเป็นระบบถ้วนหน้า ไม่เลือกปฏิบัติ เสียงสะท้อนนี้แสดงถึงความต้องการความมั่นคงพื้นฐานอย่างเท่าเทียม

ผู้สูงอายุ พลังเศรษฐกิจสร้างสรรค์

กรมกิจการผู้สูงอายุ ส่งเสริมให้ผู้สูงวัยสามารถมีอาชีพจากภูมิปัญญาท้องถิ่น พร้อมสนับสนุนด้านการตลาดและเงินทุนผ่านกองทุนผู้สูงอายุ แนวทางนี้เชื่อมโยงกับแนวคิดธุรกิจเพื่อสังคม (Social Enterprise) ที่สร้างทั้งรายได้และความภาคภูมิใจให้กับผู้สูงวัย

ตัวอย่าง:
"แม่สรวย" จังหวัดเชียงราย

ที่
แม่สรวย ผู้สูงอายุร่วมพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน เช่น

* ถ่ายทอดฝีมือทำของเล่นพื้นบ้านใน “โรงเล่น” ให้คนรุ่นใหม่
* ผลิตงานจักสาน ยาสมุนไพร และอาหารพื้นเมือง
* จัดกิจกรรมร่วมกับกลุ่ม “ฮักลุ่มน้ำ
แม่สรวย” ที่ทำงานด้านสิ่งแวดล้อม ศิลปวัฒนธรรม และการท่องเที่ยว
* จัดตั้งพิพิธภัณฑ์มีชีวิต ถ่ายทอดเรื่องราวและภูมิปัญญาชุมชน

ผู้สูงอายุยังมีบทบาทด้านภัยพิบัติ ร่วมกับเยาวชน วัด และภาคี ทำแผนที่จุดเสี่ยง และสำรวจทุนชุมชนเพื่อต่อยอดเป็นรายได้

นโยบายสนับสนุนและแนวทางขับเคลื่อน

แนวคิด “Green Economy” และ “Social Enterprise” เป็นกรอบนโยบายใหม่ที่สนับสนุนการเติบโตของธุรกิจที่มีความรับผิดชอบต่อสังคม เช่น ธุรกิจงานฝีมือ การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และการค้าชุมชน

ผลพลอยได้ของการมีงานทำคือสุขภาวะที่ดีขึ้นของผู้สูงวัย ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และสมอง ไม่รู้สึกโดดเดี่ยว แต่ได้มีส่วนร่วมในชุมชนอย่างมีคุณค่า

บทสรุป

การเปลี่ยนมุมมองจาก “ผู้สูงอายุคือภาระ” เป็น “ผู้สูงอายุคือทรัพยากร” คือหัวใจของการสร้างเศรษฐกิจชุมชนที่เข้มแข็ง ยั่งยืน และมีความหมาย ผู้สูงวัยไม่ได้ต้องการเพียงสวัสดิการ แต่ต้องการโอกาสในการมีส่วนร่วมในสังคมอย่างเท่าเทียม ผ่านการใช้ความรู้ ประสบการณ์ และภูมิปัญญาท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนที่เขาอยู่นั่นเองครับ


คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน รายการที่จะนำคุณไปสัมผัสกับ อัตลักษณ์ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง และแนวคิดดีๆ จากบุคคลต้นแบบ ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อเป็นพลังสรรค์สร้าง คุณภาพชีวิตทีดี อย่างยั่งยืน

  • ออกอากาศทาง สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. และ
  • ออกอากาศทางช่องทาง Live Streaming ผ่าน Facebook Live "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ทุก วันพุธ เวลา 19.00 น. - 21.00 น. และ

เพจ & Youtube : รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

เกี่ยวกับเรา : รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" เราคือใคร?

ป.ล. หากบทความนี้มีประโยชน์ ฝากช่วยกันแชร์ บทความนี้ส่งต่อๆ ออกไปสู่กลุ่มผู้คนวงกว้างให้ได้รับคุณประโยชน์... แบ่งปันความรู้ดีๆ กันนะครับ หนึ่งความรู้ หนึ่งความคิดดีๆ อาจจะเปลี่ยน ช่วยเหลือ ผู้คน และสังคมได้นะครับ และที่สำคัญสิ่งเล็กๆ ที่ท่านทำในวันนี้สามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดียิ่งขึ้นได้ ขอขอบคุณทุกท่านจากหัวใจ ไว้ ณ โอกาสนี้นะครับ... แล้วกลับมาพบกันใหม่ในบทความต่อๆไปนะครับผม ^_^

ปฏิวัติยุคสมัยด้วยฟางเส้นเดียว EP.6 | เกษตรกรรม “ไม่กระทำ” ของ มาซาโนบุ ฟูกูโอกะ


 ปฏิวัติยุคสมัยด้วยฟางเส้นเดียว EP.6 | เกษตรกรรม “ไม่กระทำ” ของ มาซาโนบุ ฟูกูโอกะ


ปัจฉิมบทแห่งปรัชญา “ไม่กระทำ” ของ มาซาโนบุ ฟูกูโอกะ

ตอนสุดท้ายของหนังสือ ปฏิวัติยุคสมัยด้วยฟางเส้นเดียว คือบทสรุปทางจิตวิญญาณของ มาซาโนบุ ฟูกูโอกะ ที่สะท้อนแนวคิด “ไม่กระทำ” (Do-Nothing) อย่างลึกซึ้งผ่านบทสนทนาเรียบง่ายที่เปี่ยมด้วยปัญญา

🧭 แก่นปรัชญาและแนวคิดสำคัญในภาคสุดท้าย

1. เป้าหมายสูงสุดของเกษตรกรรม

“ไม่ใช่การผลิตผลผลิต แต่คือการบ่มเพาะความสมบูรณ์แห่งความเป็นมนุษย์”

ฟูกูโอกะย้ำว่าเกษตรกรรมแท้จริงคือหนทางฝึกฝนจิตใจและอยู่ร่วมกับธรรมชาติ ไม่ใช่แค่เรื่องการผลิตอาหาร

2. วิจารณ์ “ความรู้” แบบแบ่งแยก

เขาเชื่อว่าความพยายามเข้าใจธรรมชาติโดยการวิเคราะห์ แยกแยะ และควบคุม คือรากเหง้าของปัญหาในอารยธรรมมนุษย์

“ยิ่งพยายามเข้าใจ ยิ่งห่างไกลจากความจริง”

3. ความโง่ที่ดูเหมือนฉลาด

ฟูกูโอกะเตือนว่า “ความฉลาด” ที่เป็นที่ยอมรับในสังคมกลับนำพาความทุกข์ เช่น การแข่งขัน ความอยากเหนือกว่า และการไล่ล่าความสำเร็จ

4. “ฟางเส้นเดียว” คือจุดเริ่มต้นของการปฏิวัติ

ฟางที่ไร้ค่าในสายตาคนทั่วไป กลับกลายเป็นสัญลักษณ์ของการเปลี่ยนแปลงอย่างลึกซึ้งและยั่งยืน — การกลับไปสู่วิถีเรียบง่าย พึ่งตนเอง

5. ว่างเปล่า คือ ความจริง

แนวคิดจากพระหฤทัยสูตร — “รูปคือความว่าง ความว่างคือรูป” — ถูกหยิบมาเพื่ออธิบายว่าทุกสิ่งไร้แก่นสาร ไม่มีอะไรให้ยึดถือ

6. วิทยาศาสตร์ = ความซับซ้อนที่พาเราห่างไกลจากธรรมชาติ

เขาวิพากษ์ว่า วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเมื่อขาดความเข้าใจธรรมชาติที่แท้จริง กลับนำสู่มลภาวะ ความวุ่นวาย และความสับสน

7. ธรรมชาติคือระบบของการพึ่งพา ไม่ใช่การแข่งขัน

“เมื่อรักษาสมดุล สิ่งมีชีวิตทั้งหมดจะอยู่ร่วมกันอย่างเป็นระเบียบ”

แนวคิด “อ่อนแอแพ้แข็งแกร่ง” เป็นเพียงความเชื่อของมนุษย์ ไม่ใช่ธรรมชาติที่แท้จริง

8. อัตตา คือ ศัตรูแท้จริงของมนุษย์

ฟูกูโอกะเน้นว่า ตราบใดที่มนุษย์ยังยึด “ตัวตน” ความขัดแย้งจะไม่มีวันหมดไป

9. “ไม่กระทำ” ไม่ใช่เฉื่อยชา

คือการละทิ้งการกระทำที่ขับเคลื่อนจากอัตตาและปัญญาแบบแบ่งแยก ปล่อยให้ธรรมชาติจัดการตัวมันเอง

10. สันติภาพเกิดจากภายใน

สงครามและความขัดแย้งทางการเมืองคือผลพวงของความแบ่งแยก “ตัวฉัน” กับ “ผู้อื่น”

“ความหายนะของสงคราม เกิดจากการขยายช่องว่างที่ว่างเปล่าระหว่างตัวตนกับผู้อื่น”

11. ความสุขที่แท้จริง = ความเรียบง่าย

ชีวิตที่ดีไม่ใช่การมีมาก แต่คือการอยู่กับสิ่งที่มี พอเพียง และกลมกลืนกับธรรมชาติ


🔍 ประเด็นที่น่าสังเกต

  • ฟูกูโอกะใช้เรื่องเล่าชีวิตจริงและนิทาน เพื่ออธิบายเรื่องลึกซึ้งให้จับต้องได
  • เขาวิจารณ์การเกษตรแบบดั้งเดิมของญี่ปุ่น พร้อมเสนอทางเลือกใหม่ที่ตรงกันข้าม
  • แม้ว่าจะวิจารณ์วิทยาศาสตร์ แต่ไม่ปฏิเสธโดยสิ้นเชิง — แค่เตือนให้ใช้ด้วยปัญญาและความเข้าใจธรรมชาติ


🪶 สรุป

บทสุดท้ายของฟูกูโอกะคือการเชื้อเชิญให้มนุษย์กลับคืนสู่ธรรมชาติ — ไม่ใช่แค่ในแง่ของเกษตรกรรม แต่คือการกลับมารู้จักตนเอง วางอัตตา ทอดทิ้งความรู้แบบแบ่งแยก และเปิดใจรับ “ความว่าง” ที่เป็นธรรมชาติอันแท้จริงของทุกสรรพสิ่ง

“เมื่อมนุษย์หยุดแทรกแซง ธรรมชาติก็จะฟื้นฟู และเมื่อใจมนุษย์ว่างเปล่า สันติสุขก็จะเกิดขึ้น”


คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน รายการที่จะนำคุณไปสัมผัสกับ อัตลักษณ์ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจพอเพียง และแนวคิดดีๆ จากบุคคลต้นแบบ ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อเป็นพลังสรรค์สร้าง คุณภาพชีวิตทีดี อย่างยั่งยืน

  • ออกอากาศทาง สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย วิทยุเพื่อการเรียนรู้และเตือนภัย ภาคกลาง AM 1467 KHz ทุก วันพฤหัสบดี เวลา 18.00 น. - 19.00 น. และ
  • ออกอากาศทางช่องทาง Live Streaming ผ่าน Facebook Live "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" ทุก วันพุธ เวลา 19.00 น. - 21.00 น. และ

เพจ & Youtube : รายการคุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน

เกี่ยวกับเรา : รายการ "คุณภาพชีวิตดีที่บ้านฉัน" เราคือใคร?

ป.ล. หากบทความนี้มีประโยชน์ ฝากช่วยกันแชร์ บทความนี้ส่งต่อๆ ออกไปสู่กลุ่มผู้คนวงกว้างให้ได้รับคุณประโยชน์... แบ่งปันความรู้ดีๆ กันนะครับ หนึ่งความรู้ หนึ่งความคิดดีๆ อาจจะเปลี่ยน ช่วยเหลือ ผู้คน และสังคมได้นะครับ และที่สำคัญสิ่งเล็กๆ ที่ท่านทำในวันนี้สามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดียิ่งขึ้นได้ ขอขอบคุณทุกท่านจากหัวใจ ไว้ ณ โอกาสนี้นะครับ... แล้วกลับมาพบกันใหม่ในบทความต่อๆไปนะครับผม ^_^

บทความที่ได้รับความนิยม